Ignacy Teodor Bogdan Jański (1807-1840) - Założyciel

Urodził się w Lisowie koło Grójca, 26 marca 1807 roku. Jego rodzicami byli: Piotr Jański i Agnieszka Hryniewicka. Najwcześniejsze lata swego życia spędził Teodor w majątku Pękowo, który dzierżawili rodzice. Ze względu na nieobecność ojca, biorącego udział w wojnach napoleońskich oraz trudne obowiązki w gospodarstwie. W 1813 roku Jański rozpoczął edukację w szkole w Pułtusku. Wkrótce matka przenosi się do Pułtuska. W 1815 roku Bogdan kontynuował naukę w szkole Ojców Benedyktynów w Pułtusku. W trzy lata później, po powrocie ojca z wyprawy na Moskwę i separacji rodziców, mając zaledwie 11 lat musiał zaopiekować się młodszym rodzeństwem. Zajął się udzielaniem korepetycji, aby utrzymać siebie i swych braci. W roku 1822 ukończył szkołę średnią i tego samego roku został nauczycielem pomocniczym szkoły Ojców Benedyktynów.
Praca młodego Jańskiego trwała jednak bardzo krótko. Brak oporów wobec wpływowych kolegów spowodował u Teodora bunt przeciw wartościom religijnym, a w konsekwencji podjęcie decyzji o przerwaniu pracy. Zdecydował się na przeprowadzkę do Warszawy, gdzie podjął studia ekonomiczne na Królewsko-Warszawskim Uniwersytecie.
Obawy, które skreśliła matka w liście przed odjazdem na studia spełniły się, gdy Bogdan poznał w Warszawie Leopolda Bronisza, z którym również zamieszkał. Bronisz wprowadził Jańskiego w świat przeżyć czysto materialnych. Z jego powodu Jański zaczął czytać dzieła greckiego filozofa Arystypa, który negował istnienie duszy ludzkiej. W atmosferze narastającego materializmu Bogdan Jański ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji w 1827 roku, uzyskując stopień magistra prawa i ekonomii. Wkrótce w wyniku konkursu na profesora nauk handlowych formującej się Politechniki Warszawskiej, otrzymał w 1828 roku stypendium na studia zagraniczne.
Jeszcze przed wyjazdem Bogdan podjął nagłą decyzję o poślubieniu Aleksandry Zawadzkiej. Panna Zawadzka, przyjaciółka z lat dzieciństwa, była bowiem w ciąży, a ojciec dziecka nie chciał jej poślubić.
Po przybyciu do stolicy Francji rozpoczął uczęszczać na wykłady do l’Ecole Spéciale de Commerce et d’Industrie. W 1830 roku Bogdan przyłączył się do ruchu saint-simonistycznego i zaczął pisać artykuły do ich pisma „Le Globe”. Jego zachwyt społecznymi poglądami saint-simonistów trwał osiemnaście miesięcy. W tym czasie pół roku przebywał w Londynie, gdzie próbował apostołować na rzecz ruchu, nakłaniając do niego ekonomistów angielskich (m. in. Roberta Owena i John’a Stuart’a Milla).
W 1831 roku Jański rozstał się z ruchem, ale jego poszukiwania prawdziwych poglądów trwały. Zaczął się intelektualny proces jego nawrócenia (1832 rok).
Ku pomocy przybył mu sam Adam Mickiewicz, z którym redagował „Pielgrzyma Polskiego” oraz francuscy reformatorzy Kościoła, księża: Philippe Gerbet, Felicite Robert Lamennais i Jean Baptiste Lacordaire oraz hr. Charles do Montalembert. Sakramentalny etap powrotu do Kościoła nastąpił w przełomie lat 1834-1835. Bogdan Jański z mozołem przygotowywał się do spowiedzi generalnej, którą odbył w pięciu etapach. Spowiedź Bogdana trwała 48 dni. Na spowiedź udawał się do miejscowości podparyskiej Saint Mande, do księdza Jana Baptysty Chausette. Rachunek sumienia, jaki sporządził w swym intymnym dzienniczku jest bardzo szczegółowy.
Tuż po nawróceniu Jański stworzył w Paryżu tzw. „Domek” (1836), który stał się początkiem późniejszego Zgromadzenia Zmartwychwstańców. Pozostawił też po sobie dwóch uczniów: Piotra Semenenkę i Hieronima Kajsiewicza, którzy dokończyli dzieła założenia „nowego zakonu”.
Niedługo Bogdan Jański cieszył się swym nawróceniem, tym bardziej zaś dziełem, które stworzył. Zaledwie pięć lat przeżył od swego powrotu na łono wiary i Kościoła. Bogdan Jański zmarł wśród braci ze wspólnoty w Rzymie, 2 lipca 1840 roku. Cztery lata wystarczyły jednak, aby jego wcielone w życie idee rozrosły się i umocniły nie tylko w Paryżu.


Józef Hieronim Kajsiewicz (1812-1873) - Współzałożyciel

Pochodził ze Żmudzi, z rodziny drobnoszlacheckiej. Uczył się u pijarów, potem w szkole publicznej w Sejnach. W 1829 r. wstąpił na wydział prawa i administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Już wówczas interesował się literaturą, chodził na wykłady Brodzińskiego i Osińskiego. W „Dekameronie Polskim” (1830, t. 2. nr 14–15) ogłosił powieść Uwiedziona małżonka. W pierwszą noc powstania listopadowego wziął udział w walkach na ulicy Długiej koło Arsenału. Walczył w korpusie gen. Dwernickiego pod Stoczkiem oraz Nową Wsią, gdzie odniósł ciężkie rany. Wzięty do niewoli, został z niej odbity. Walczył nadal aż do upadku po-wstania. Przebywał na emigracji we Francji, początkowo w Strasburgu na wydziale prawa, w końcu zatrzymał się w zakładzie Besançon. Wybrany 20 marca 1832 na se¬kretarza rady zakładu, jako jej delegat jeździł do Paryża do Komitetu Narodowego Lelewela. Głosił wówczas radykalne poglądy społeczno–polityczne. Pracował jako ro¬botnik fizyczny, obok tego pisał poezje. Zebrane razem, wydał pt. Sonety (Paris 1833). Jeden z tych utworów zaadresował Do robotników paryskich. W lipcu 1833 został wy¬dalony z Paryża za związki z republikańskim Stowarzyszeniem Praw Człowieka. Zamieszkał w Nogent nad Marną, potem w Angers. W 1835 r. za zgodą władz francu¬skich ponownie zatrzymał się w Paryżu. Należał do najbliższego kręgu przyjaciół Bogdana Jańskiego. W lutym 1836 zamieszkał w jego Domku, potem w Collège Sta¬nislas, sposobiąc się wraz z Piotrem Semenenką do stanu kapłańskiego. W następnym roku wraz z Semenenką wyprawił się dzięki pomocy Starszego Brata Jańskiego do Rzymu na dalsze studia teologiczne. Był ptzy śmierci Jańskiego. W 1841 r. przyjął świę¬cenia kapłańskie. W następnym roku Semenenko i Kajsiewicz uzyskali zatwier-dzenie kościelne swej reguły zakonnej i pod nazwą Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańkiego rozpoczęli działalność duszpasterską na wielką skalę. Kajsiewicz wyprawił się do Paryża, by zwalczać towianizm. Wygłaszał w kościele Św. Rocha kazania, które przyniosły mu sławę znakomitego kaznodziei. Jeździł w misji do Belgii, Anglii, Irlandii i Niemiec. Był w Poznańskiem i Krakowskiem, ścigany przez władze austriackie. Stawał się coraz bardziej ultramontanistą, co więcej, potępiał udział Polaków w Wio¬śnie Ludów. W 1845 r. objął urząd przełożonego zgromadzenia, ale w 1847 przekazał go ks. Hubemu. W 1854 r. został ponownie wybrany na generała zakonu i piastował tę funkcję aż do śmierci. W 1861 r. odbył podróż misyjną do Bułgarii. Przeciwny polskim zrywom powstańczym, wystąpił ze słynnym listem otwartym (z 22 stycznia 1863) Do braci księży grzesznie spiskujących i do braci szlachty niemądrze umiarkowanej. Za ten list Rząd Narodowy potępił Kajsiewicza, oskarżając go o zdradę. Nie zmieniając swych przekonań, nadal pracował z energią nad zorganizowaniem Kolegium Polskiego w Rzy¬mie (w myśl idei Bogdana Jańskiego). Jako przełożony zgromadzenia zwiedzał parafie polskie w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i Południowej. Ponownie odwiedził Galicję i Bułgarię. Jako pisarz upodobał sobie najbardziej kazania i listy.
W Berlinie w l. 1870–72 wydał własnym nakładem Pisma w trzech tomach, w tym Pamiętnik o początkach Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego. W 1836 r. wydał jeszcze drugą swą powieść: Nunc dimittis, Domine. – Zmarł nagle przy fontannie di Trevi w Rzymie.

Piotr Semenenko lub Semeneńko (1814-1886) - Współzałożyciel
Urodził się koło Tykocina;  jego ojciec, oficer i urzędnik rosyjski, pochodził  z polskiej szlachty osiadłej na Białorusi. W 1830 r. Piotr zapisał się na Uniwersytet Wileński. Uczestniczył w powstaniu listopadowym jako podchorąży artylerii pieszej. Po upadku powstania przeszedł z korpusem Antoniego Giełguda do Prus, gdzie pod wpływem lektur i otoczenia utracił wiarę. Udał się do Francji i przebywał w zakładach w Besançon i Châteauroux (Levroux). Należał wówczas do radykalnego odłamu demokratycznego emigracji. Był publicystą „Po¬stępu”, organu sekcji centralnej Towarzystwa Demokratycznego, które założył Jan Ne¬pomucen Janowski, a współzałożycielami byli Semenenko i Henryk Gracch Piotr Nie¬węgłowski (sekretarzem był Karol Kaczanowski). Po szóstym numerze „Postępu” Se¬menenko wystąpił z redakcji (na jego miejsce wszedł Jan Czyński). Ścigany przez policję francuską schronił się w Paryżu. Tu w 1835 r. natknął się na Jańskiego, który zaopiekował się nim, okazał mu pomoc materialną, a przede wszystkim moralno–religijną, dzięki czemu Semenenko z ateisty stał się człowiekiem wierzącym. Przebywał w Domku Jańskiego od jego powstania. Studiował teologię w Collège Stanislas w Paryżu; studia teologiczne kontynuował od 1837 r. w Rzymie aż do otrzymania święceń kapłańskich (5 grudnia 1841). Po śmierci Jańskiego został wybrany na przełożonego formującego się dopiero zgromadzenia, które statut Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego otrzymało w 1842 r. przy wybitnym współudziale ks. Hieronima Kajsie¬wicza. W tym samym roku Semenenko przebywał również w Paryżu, gdzie słowem
i piórem  zwalczał towianizm. Na skutek pomówień został w 1845 r. pozbawiony przez współbraci urzędu przełożonego. W 1847 r. przebywał w Tunisie. Powrócił do Rzymu i tu przyczynił się do powstania w 1866 r. Collegium Polonicum, którego został re¬ktorem. Cieszył się zaufaniem Stolicy Apostolskiej. Po śmierci Kajsiewicza został przełożonym Zgromadzenia. Był pisarzem religijnym, autorem Mistyki, dzieła na owe czasy nowatorskiego (tomizm), kaznodzieją, apostołem i współtwórcą żeńskiego zakonu sióstr zmartwychwstanek. Autor nie wydanego dotychczas w całości Dziennika, pisanego w l. 1851–86.

 Sławni zmartwychwstańcy

Ojciec Paweł Smolikowski CR (1849-1926)
Urodził się w Twerze (Rosja), 4 lutego 1849 roku. W domu rygorystycznie był wychowywany oraz zdobywał formację intelektualną; gruntownie poznał języki: rosyjski, niemiecki, francuski i angielski. Kiedy Smolikowscy przeprowadzili się do Warszawy ukończył gimnazjum i wstąpił do tamtejszego Seminarium Duchownego. W 1867 roku udał się na dalsze studia do Rzymu i tam wstąpił do Zmartwychwstańców. Przez lata rzymskich studiów nabywał umiłowania do Unii, które wzbudzał w nim ojciec Walerian Kalinka CR (jeszcze wówczas nie był Kalinka członkiem Zgromadzenia). 5 marca 1873 roku złożył śluby wieczyste. 15 kwietnia 1873 roku w Papieskim Kolegium Greckim został wyświęcony na kapłana obrządku wschodniego. W rok później został wysłany dla posługi misyjnej do Bułgarii. Pracując jako wychowawca w gimnazjum w Adrianopolu, starał się uczyć dzieci zamiłowania do liturgii i nabożeństw paraliturgicznych, których brakowało w Cerkwi Prawosławnej. Jednym słowem, chciał, aby życie Misji na każdym kroku przekonywało o powszechności Kościoła: „Widzą one [dzieci] ten sam obrządek, te same święta, ten sam język liturgiczny, słowem mogą zauważyć, że katolicy – Bułgarzy ni wyrzekają się ani obrządku, ani narodowości, ale jedynie błędów w wierze”. Przepracowany ojciec Paweł zmienił w 1882 roku miejsce posługi na Lwów. Tam pracował jako wychowawca Internatu Ruskiego. W tymże internacie w 1887 roku założył Bractwo od Najświętszej Eucharystii, którego celem było szerzenie czci Jezusa Eucharystycznego. W 1895 roku wziął udział w Kapitule Generalnej i został na niej wybrany przełożonym generalnym. Jego generalat przypadł na trudne dla Zgromadzenia czasy, związane zwłaszcza z nowymi konstytucjami z 1902 roku. Urzędowanie zakończył w 1905 roku. Służył także owocnie, i wiele razy z przerwami, w Kolegium Polskim w Rzymie. Pod koniec życia został mistrzem nowicjatu w Krakowie, gdzie zmarł nagle 11 września 1926 roku. Opinie o świętości ojca Pawła spisywano od chwili jego śmierci. Oficjalny jego proces beatyfikacyjny rozpoczął się w Krakowie w 1966 roku, a zakończył na szczeblu diecezjalnym w 1969 roku. Teraz sprawa ojca Smolikowskiego czeka w Rzymie na swoją dyskusję w sprawie heroiczności cnót.

Ojciec Stefan Zachariasz Pawlicki CR (1839-1916)
Urodził się 2 września 1839 w Gdańsku, pod zaborem pruskim. Pochodził z rodziny kupieckiej. Początkowo kształcił się w Gdańsku, później, po przeniesieniu się rodziny do Wielkopolski, w Pleszewie.  Jako trzynastolatek stracił rodziców podczas epidemii cholery. Pleszewskie progimnazjum ukończył dzięki pomocy miejscowego proboszcza, księdza Basińskiego, następnie w latach 1853-1858 kontynuował naukę w Królewskim Gimnazjum w Ostrowie, dzięki stypendium otrzymanemu od Jana Działyńskiego z Kórnika. Na egzaminie maturalnym w 1858 roku zwolniony był, jako jeden z najlepszych uczniów, z części ustnej, a podczas rozdawania świadectw wygłosił piękną łaciną mowę pt. „De vita et scriptis Sarbievii Poloni”.
W latach 1858-1862 studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Wrocławskim. Był wówczas sekretarzem i prezesem Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego. Opuścił Wrocław bez uzyskania stopnia akademickiego. W latach 1862-1864 pełnił, w Rogalinie, funkcję guwernera Edwarda Aleksandra Raczyńskiego. Od 1864 studiował na Wydziale Filozofii na Uniwersytecie Wrocławskim, oraz uczęszczał równolegle na wykłady z psychologii i logiki. 1865 roku obronił pracę doktorską „De Schopenhaueri doctrina et philosophandi ranione” – pionierską, jak na ówczesne czasy rozprawę na temat myśli Arthura Schopenhauera.
    Następnego roku uzyskał, za rozprawę Szkoła Eleatów, docenturę w Szkole Głównej w Warszawie. Wykładał tam przez dwa lata, na Wydziale Filologiczno-Historycznym, historię filozofii. Prowadził też w Warszawie otwarte wykłady dla inteligencji. W 1868 został członkiem redakcji Biblioteki Warszawskiej, na łamach której publikował recenzje teatralne i literackie.
W Warszawie, pod wpływem współzałożyciela i przełożonego generalnego Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego, ojca Piotra Semenenki CR, dokonał się w nim przełom duchowy. To spotkanie zaowocowało tym, iż w 1868 roku wyjechał do Rzymu i wstąpił do nowicjatu Zmartwychwstańców. W 1872 roku przyjął w Bazylice św. Jana na Lateranie święcenia kapłańskie.
Roku 1869 rozpoczął studia filozofii chrześcijańskiej i teologii w jezuickim Collegium Romanum. Cztery lata później obronił doktorat z teologii na temat „Tajemnica Trójcy Świętej”. Tego samego roku (czyli 1873) został Wicerektorem Kolegium Polskiego w Rzymie. W 1875 roku próbował uzyskać katedrę filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, którego to starania zakończyły się niepowodzeniem, a on sam pozostał w Rzymie, gdzie został powołany przez papieża Piusa IX na wykładowcę Accademia di Religione Cattolica.
1882 roku uzyskał profesurę na Wydziale Teologicznym, krakowskiego uniwersytetu. Jego przybycie papież Leon XIII zapowiedział słowami: Magnum lumen vobi mitto (Posyłam wam wielkie światło). Po dwóch latach wybrany został członkiem korespondentem Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności, a w 1891 jej członkiem czynnym. Od 1894 objął drugą katedrę, na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w latach 1888-1889 oraz 1892-1893 pełnił funkcję dziekana Wydziału Teologicznego krakowskiej Alma Mater. W roku akademickim 1905-1906 pełnił funkcję rektora tejże uczelni. Przeszedł na emeryturę w 1910 roku wykładając jeszcze na uczelni jako profesor honorowy.
Po przejściu na emeryturę prowadził wykłady z filozofii na Kursach Wyższych dla Kobiet im. Adriana Baranieckiego. Od 1911 roku przewodniczył Komisji Historii Filozofii Polskiej. Był członkiem Towarzystwa Filozoficznego w Krakowie i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie. Należał ponadto do szeregu włoskich i niemieckich towarzystw naukowych. Brał udział w zjazdach filozofów, gdzie wygłaszał odczyty.
Zmarł 28 kwietnia 1916 w Krakowie. Pochowany został, z należną naukowcowi czcią, na Cmentarzu Rakowickim, w grobowcu Zmartwychwstańców. Bogaty księgozbiór zapisał Bibliotece Jagiellońskiej. Uhonorowany (po latach) w Krakowie ulicą jego imienia.